Gestoorde maagmotoriek
Naar alle waarschijnlijkheid vormen stoornissen in het bewegingspatroon
van de maag (maagmotoriek) de belangrijkste oorzaak voor maagklachten die niet
op refluxziekte of zweerziekte berusten. Bij 40% van de patiënten met maagklachten
zonder maagzweer of reflux-oesofagitis werd een vertraagde maagontlediging gevonden.
Bij deze patiënten zijn de bewegingen van de maag en het eerste deel van de dunne
darm minder effectief ('luie-maagsyndroom'). Hierdoor blijft het voedsel langer dan
normaal in de maag. De mate waarin de maagontlediging vertraagd is, kan zeer uiteenlopend
zijn. Bij patiënten met een zeer ernstige vertraging van de maagontlediging vindt men bij
gastroscopisch onderzoek het voedsel van de vorige dag of van meerdere dagen geleden t
erug in de maag. Wanneer de maagontledigingsstoornis minder ernstig is, kan de afwijking alleen
met behulp van gespecialiseerd onderzoek (maagontledigingsonderzoek) worden vastgesteld.
Daarnaast bestaat er bij veel patiënten met maagklachten een
verminderde adaptieve relaxatie van het bovenste deel van de maag. Dit houdt
in dat dit maagdeel bij hen minder goed ontspant tijdens en na het eten van een maaltijd.
Als gevolg hiervan loopt de druk in het bovenste deel van de maag hoger op dan normaal.
Ook deze afwijking kan alleen met zeer gespecialiseerd onderzoek worden vastgesteld.
Symptomen
De belangrijkste verschijnselen van gestoorde maagmotoriek zijn misselijkheid
en braken na de maaltijd. In minder uitgesproken gevallen zijn de belangrijkste symptomen:
een gevoel van vroege verzadiging, een opgeblazen gevoel en boeren. In ernstige gevallen
kan de maag zodanig sterk uitgezet raken dat zij vele liters kan bevatten. Men spreekt dan van
maagdilatatie. Als patiënten met een dergelijke ernstige maagontledigingsstoornis braken,
gebeurt dat meestal met grote hoeveelheden en het braaksel wordt vaak met grote kracht (explosief)
uitgestoten.
Oorzaken
In gevallen van ernstige maagontledigingsstoornis zal altijd onderzoek moeten
worden gedaan naar de oorzaak hiervan. In eerste instantie moet hierbij gezocht worden
naar vernauwingen in de maag of in het begin van de twaalfvingerige darm. Zo'n vernauwing
kan worden veroorzaakt door een schrompeling (inkrimping), bijvoorbeeld bij genezing van een
maagzweer of twaalfvingerige-darmzweer. Ook kan een tumor (goed- of kwaadaardig) een vernauwing
van de maaguitgang geven.
Een vertraagde maagontlediging wordt echter slechts zelden door een maaguitgangsvernauwing
veroorzaakt, maar is meestal terug te voeren is op verminderde motoriek van de maag. Waardoor
die motoriek verminderd is, is in de meeste gevallen echter niet te achterhalen. Er zijn aanwijzingen
dat bij sommige patiënten een virusinfectie van het maagdarmkanaal is voorafgegaan aan de
motoriekstoornis. In andere gevallen kan de verminderde bewegelijkheid van de maag worden
toegeschreven aan het gebruik van geneesmiddelen. Kalmerende tabletten (tranquillizers),
anti-Parkinsonmiddelen en sommige middelen tegen hoge bloeddruk kunnen leiden tot een verslechtering
van de maagontlediging. Ook kan een verminderde maagmotoriek het gevolg zijn van andere ziekten,
zoals een sterk verslechterde nierfunctie, vertraagde schildklierwerking, enzovoort.
Terug naar maagziekten
Terug naar de maag
Terug naar menu